Hükumetlerden bağımsız olarak bireylerin kar amacı
gütmeden kurdukları dernek, topluluk veya vakıfların ortak adı sivil toplum
kuruluşudur. Sivil Toplum kuruluşları çıkar grupları ve baskı grupları olmak
üzere iki ana gruba ayrılırlar. Çıkar grupları kendi şirket ve ticari
birliklerinin nihai hedeflere ulaşmada siyasiler üzerinde etkili olmaya çalışan
gruplardır. Baskı gruplarının hedefi ise doğrudan kendi çıkarlarını kormak
değildir. Çevre ve insan hakları grupları bu kapsamda yer alır.
STK’lar kendi bütçelerini kendi oluşturabilecekleri
gibi hükumetlerden destek de alabilirler.
Sivil toplumun aktif olarak katılımda bulunması ve
devlet bürokrasisinin yavaş işleyen bürokratik yapısı yanında STK’lar etkili
hakla ilişkiler araçlarıdır. Uluslarası alanda STK’lar etkili diaspora
kuruluşları olarak hizmet verirler. ABD’de
Gülen cemaatine bağlı Amerikan Türk Kültür Merkezleri ve Niagara Vakfı dışında Türk
kültürünü tnıtmak ve Türkiye Çalışmalarını artırmak için faaliyet gösteren 18
STK bulunmaktadır. Bunlardan bir kısmı ticari ortaklıklar ve iş amaçlı
faaliyetler yürütmekte, bir bölümü eğitim alanında çalışmalar
gerçekleştirmektedir.
Amerika’daki
Türk Dilleri Öğretmenleri Derneği
Türk dillerinden herhangi birini üniversite düzeyinde
öğreten öğretmenlerden oluşan bir topluluktur. Derneğe ayrıca hükümete bağlı
dil enstitüleri ile ilgili diğer enstitülerde görev yapan öğretmenler üyedir.
Derneğin amacı Türk dilleri, edebiyatları ve dilbilimi alanındaki çalışmaları,
araştırmaları ve bu sahadaki eleştirileri desteklemektir. Amerika’daki Türk Dilleri Öğretmenleri
Derneği,
modern ve tarihi Türk dilleri öğretimini, metotlarını
geliştirmek ve genişletmek üzere çalışmalarını sürdürmektedir. ABD’de Türkçenin
yabancı dil olarak öğretilmesinde standartların rehberini dernek üyeleri
hazırlar. Ayrıca dernek yönetimi, materyallerin
bibliyografyanı hazırlar ve öğretmenler için çalıştaylar düzenler.
Amerika’daki Türk Dilleri Öğretmenleri Derneği, 1985 yılında
sadece Türkçe Öğretmenleri Derneği olarak kurulmuş; daha sonra 1993 yılında kabul
edilen tüzük ile tüm Türk dillerini kapsayacak şekilde genişleme kararı
alınmıştır. Derneğin, halen, 50’si aktif olmak üzere toplam 202 üyesi bulunmaktadır.
Türkiye’nin Amerikalı Dostları
1974 yılında İzmir
depreminde İzmir’de görevli olan bir albayın ABD’ye döndükten sonra depremi
anmak üzere başlattığı toplantıların devamı Türkiye’nin Amerikalı Dostları
Derneğininin kurulması için zemin oluşturmuştur.
1982 yılında resmi olarak
kurulan derneğin merkezi Washington DC’de bulunmaktadır. Amerikan halkı arasıda
Türk tarihi, kültürü ve modern Türk toplumunun tanınmasını amaçlamayan dernek,
Amerikalılar ile Türk halkı arasında köprüler kurulmasını hedeflemektedir.
Dernek, Türkiye ve ABD arasında kültürel bağların güçlendirilmesi için
konferanslar ve karşılıklı yolculuklar düzenlemektedir.
Halen Amerikan Türk Derneği
ile aynı çatı altında faaliyetlerini yürütmekte olan Türkiye’nin Amerikalı
Dostları Derneği eğitim, kültür ve her türlü konuda dayanışma alanlarındaki
faaliyetlerini ABD çapında devam ettirmektedir.
Amerikan
Araştırma Enstütüsü
Amerikan Araştırma Enstitüsü, Türkiye ile ilgili sosyal ve beşeri bilimler
alanında Kuzey Amerika ve Türkiye’de araştırma ve değişim programlarını
artırmak üzere kurulmuştur. İstanbul ve Ankara’daki merkezleri vasıtasıyla
akademik araştırmalara destek verir. Amerikan Araştırma Enstitüsünün merkezi,
Pennsylvania Üniversitesinde bulunmaktadır.
1964 yılında Amerika ve Kanada’daki üniversitelerde
görev yapan bir grup biliminsanının kurduğu Araştırma Enstitüsü, 1000’e yakın
Amerikan ve 500’e yakın Türk araştırma projesini desteklemiş bulunmaktadır.
Enstitü ayrıca 1982 yılından bu yana işbirliği yaptığı Boğaziçi Üniversitesine
her yıl yoğunlaştırılmış bir şekilde Türkçe öğrenmeye devam etmesi amacı ile
burslu öğrenci göndermektedir.
Amerikan Araştırma Enstitüsü arkeoloji, mimari, sanat tarihi, tarih, arşiv
araştırmaları, dil bilimi, edebiyat, müzik, din antropoloji , siyaset bilimi,
sosyoloji alanlarında ve disiplinler
arası alanlarda araştırmalar için burslar vermektedir.
Amerikan
Türk Toplumu
1949 yılında kurulan Amerikan Türk Toplumu derneği,
Türkiye alanında ABD’de faaliyet gösteren en eski dernektir. Dernek, Amerikalılar arasında
Türkiye’ye olumlu bir imaj verme ve Türkiye ile Türk halkını daha iyi anlamak
için bir perspektif geliştirme amacını taşımaktadır. Türkiye’ye yapılacak turizm
ile Türk sanatçılar ve onların
eserlerini destekler; Türk tarihi, kültürü ve sanatını ABD’de anlatma amacı
taşır.
Amrikan Türk
Toplumu Columbia Üniversitesindeki Türkçe Merkezi ile Türkiye’den ABD’ye
değişim öğrencileri programlarını desteklemektedir.
Amerikan
Atatürk Topluluğu
Amerikan Atatürk Topluluğu, 1995 yılında Washington da
kurulmuştur. Amacı Atatürk’ü tanıtmak olan dernek, akademik düzeyde
konferanslar düzenlemek, araştırma bursları vermek ve kaynak kitaplar merkezi
oluşturmayı hedeflemektedir.
Türkiye
Çalışmaları Enstitüsü
1982 yılında kurulmuş olan Türkiye Çalışmaları
Enstitüsü, Georgetown Üniversitesi
kapsamında faaliyetlerini sürdürmektedir.
Uluslararası ilişkiler alanında ABD’nin en eski ve büyük kurumu olan
Türkiye Çalışmaları Enstitüsü, Amerikan yüksek eğitiminde Türkiye
Araştırmalarını destekleyen tek özel eğitim kuruluşudur. Özellikle Amerika’daki
Türkiye tarihi ve kültürü alanlarındaki
çalışmaları ve bu çalışmaları gerçekleştiren biliminsanlarını desteklemek, modern Türkiye’deki
ekonomik sosyal ve siyasi gelişmer üzerinde modern araştırmaları desteklemek,
Amerikan üniversitelerinin kütüphanelerini kaynak açısından desteklemek, Türkiye çalışmaları alanında akademik
konferanslar düzenlemek , ABD ‘de yayımlanan Türkiye ile ilgili dergi ve
kitapları desteklemek ve Türk tarihi toplumu, siyaseti ve ekonomisinin ABD’de
anlaşılmasını sağlamak, bu amaçla konferanslar
ve konuşma serileri düzenlemek derneğin faaliyetleri arasındadır.
Türk
Amerikan Biliminsanları ve Akademisyenler Derneği
Türk Amerikan Biliminsanları ve Akademisyenler Derneği
2004 yılında kurulmuştur. Derneğin amaçları Türkiye ile ABD arasında eğitim ve
bilim alanlarında işbirliği sağlamak Türk biliminsanları ile tüm disiplinlerdeki
biliminsanları arasında iletişim ve etkileşim sağlamak, yeni nesil biliminsanı
ve akademisyenler yetiştirmektir. Dernek ABD ve Türkiye arasında burs ve
bilimsel değişim programlarını ve eğitim olanaklarını desteklemektedir.
Türk Kültürü
Vakfı
2000 yılında kurulmuştur. Dünya genelinde Türk kültürü
ve mirasını rogramlar ve işbirlikleri ile korumak ve artırmayı hedeflemektedir.
Vakıf hibeler araştırma bursları ve öğrenci bursları vermektedir.
Sonuç olarak kuzey Amerika’da yaşayan Türklerin
kurdukları ve devam ettirdikleri sayıları 18’i resmi olmakla birlikte 50’yi
aşkın dernek ve vakıf ABD’de faaliyet göstermektedir. Bunların büyük çoğunluğu
üniversite düzeyinde akademik eğitimi burslar, hibeler ve araştırma bursları
yolları ile desteklemektedirler. Konferanslar ve konuşmalar yolu ile iki ülke arasında karşılıklı
bilgi akışı sağlanmaktadır.
[1] Willetts, Peter. “What is a Non-Governmental Organization?” UNESCO
Encyclopaedia of Life Support Systems, Section 1 Institutional And
Infrastructure Resource Issues, Article 1.44.3.7.
No comments:
Post a Comment